Vragen aan trainers: Gerjan Cats, TriVia

De jaarlijkse N(J)K lange baan staan voor de deur. In twee weekeinden strijden zwemmers en zwemsters om goud, zilver en brons. Zwemkroniek.com vroeg enkele trainers het hemd van het lijf over het Nederlandse zwemmen in vele facetten.

Vandaag Gerjan Cats (TriVia). Hij komt uit een 'zwemfamilie'. Zijn ouders waren echte DZ&PC'ers; zijn moeder Miep was jaren lang hoofdtrainer bij de Friese club.

Foto Michiel Jelijs, TriVia

1. Je bent vorig jaar aangesteld als hoofdtrainer van TriVia. Naar mijn inzicht heb je nog niet veel ervaring op dit gebied. Hoe ben je in het zwemmen verzeild geraakt? Bij wie heb je de trainersopleiding genoten en heb je een inspirerend voorbeeld?
"Nadat ik vroeger op een aardig niveau heb gezwommen en een beetje training heb gegeven bij DZPC, ben ik ongeveer 20 jaar niet met wedstrijd zwemmen bezig geweest. Vanaf mijn 19de heb ik altijd triatlon training gegeven. Aan recreanten en ook aan profs. Fantastische sport en superfanatieke beoefenaars. Ik kreeg altijd leuke reacties op mijn trainingen en op mijn manier van doen langs het bad. Ik dacht op mijn 35ste , we kunnen een beetje blijven doorlummelen en hele saaie lange trainingen bedenken (je wilt het niet geloven, maar 16 x 400 meter vindt een ironman triatleet leuk) of we kunnen er werk van gaan maken. Aan broerlief ( bij de meeste mensen welbekend: André Cats) gevraagd wat ik qua literatuur het beste kon doornemen. Hij kon zijn mond natuurlijk niet houden en via via heeft Trivia gevraagd of ik wat zou willen doen, omdat er twee toptrainers, Ad Reinstra en Janet Mulder, stopten of weggingen. Dan kan je denken, eigenlijk had ik zoiets na een jaar of twee gepland, maar aan de andere kant komt er natuurlijk maar één keer een club langs die op 10 kilometer van mijn huis zijn thuisbasis heeft. Ik ben niet van twee keer in de week een beetje uitvoeren wat iemand anders heeft bedacht, dus ben ik er voor gegaan om hoofdtrainer te worden.
Trainers voorbeelden in het zwemmen kan ik niet direct noemen (ik ken ze amper ), maar bekende trainers uit andere sporten, Ron Jans (voetbal) en Marc Lammers (hockey), staan wel op mijn lijstje van trainers waar een gedachte achter zit en waar het succes niet op toeval is gebaseerd."

2. Hoeveel uur per week sta je als trainer langs de bassinrand. Hoeveel uur per week ben je bezig met 'zwemmen in al z'n facetten'?
"Aan het bad sta ik gemiddeld een uur of 11. Elke ochtend, een enkele middag en vaak op zondag nog twee uur. De tijd die je erin stopt zou ik niet kunnen berekenen. Buiten het voorbereiden van trainingen en allerlei andere dingen om het een beetje lekker te laten lopen binnen de club, ben ik in mijn hoofd altijd met zwemmen bezig. Krijg ik er niet meer uit. Beste oplossingen of trainingen bedenk ik onder een oogmeting (ik ben opticien) of tijdens het autorijden of onder de douche."

3. Welke visie heb je over het trainen van zwemmers en zwemsters?
"Mijn visie van het trainen van junioren, jeugd en senioren is dat je de trainingen super goed op elkaar af moet stemmen. Je moet een week trainen eigenlijk als één training zien. Soms moet je zelfs 4 weken trainen als één training zien. Je moet nooit het hele jaar het zelfde aantal uren zwemmen. Durven afwisselen. Dat prikkelt het lichaam. Ook moet je niet in dagen van de week denken. Het is natuurlijk onzin dat je , omdat het maandag is, je altijd met een A0 of A1 training de week zou moeten beginnen. Weken bestaan niet als je een echte topper wil worden."

4. De Nederlandse Kampioenschappen lange baan staan voor de deur. Hoe groot is je ploeg bij de ONK en de NK junioren? Hoeveel limieten zijn er behaald? En wat zijn je verwachtingen?
"Bij het ONK hebben we 11 deelnemers. Bij het NJK hebben we 10 deelnemers. Mooi aantal. Aantal limieten zou ik niet weten. Voor sommigen is dat totaal niet belangrijk, die zwemmen maar een gedeelte van wat ze hebben behaaltd en anderen zijn zielsgelukkig dat ze er eentje hebben. Vooral dat we bij het NJK 2 extra deelnemers hebben ten opzichte van afgelopen winter is heel leuk. Bij het NK vind ik het super belangrijk dat iedereen er alles aan doet om mooie pr’s te zwemmen. Pr’s zijn verplicht op een NK. Paar medailles zou mooi meegenomen zijn. Bij het NJK gaan we voor veel plakken en moet eigenlijk iedereen zijn 25m badtijd van afgelopen winter proberen te halen. Daar gaan we voor."

5. Hoe prepareer jij je ploeg voor deze wedstrijden? Trainingskampen, etc.
"Geen trainingskampen, hoewel we in de voorjaarsvakantie wel flink extra hebben getraind in Drachten. Ik probeer dat natuurlijk door middel van de trainingen (zijn natuurlijk het hele jaar vooral afgestemd om op NK’s hard te zwemmen), maar ook door al weken de NK zwemmers in een bepaalde sfeer te laten komen zodat zij er mentaal ook helemaal klaar voor zijn. Wat zich in het hoofd afspeelt is belangrijker dan sommige fysieke trainingen. Lukt natuurlijk niet altijd, de een is te gefocust , de ander is net verliefd. Heb je allemaal niet in de hand."

6. Wat is het moeilijkste dat je in je trainersloopbaan bent tegen gekomen?
"Qua techniek en conditie training is er geen enkel probleem. Gaat lekker. Het zijn natuurlijk de bekende problemen: geld gebrek , watergebrek , trainers gebrek, geen ouders gebrek. Het is net het echte leven."

7. Heb je dit seizoen dingen meegemaakt waarvan je denkt dat ga ik volgend jaar zeker anders doen?
"Zeker. Meer uit handen geven en elke minuut nog beter besteden."

8. Wat is het absolute hoogtepunt uit je trainers loopbaan? Het moment dat je dacht 'yes' hier doe ik er voor?
"Van verschillende dingen. Van een C junior die een kringkampioenschaps limiet haalt en daar weken naar toe leeft. Tot dingen die je in de wedstrijd terug ziet die je hebt doorgesproken op de training. Ik zie vooral dat de zwemmers zelfverzekerder worden. Junioren die een onder waterfase doen van 14,5 meter (en 2 meter voor liggen) daar kan ik erg van genieten.
Maar ook senioren die minder trainen en erg vooruit gaan, dat is ik ook genieten.
Het nationale junioren record van de meisjes 4x100m vrij in Purmerend was wel het hoogtepunt. Zelfverzekerd, gefocust, precies op het juiste moment de beste race van je leven zwemmen. Verder geniet ik van de sfeer op de club, daar doe je het ook voor. Ik heb er het afgelopen jaar minstens 100 vrienden bij gekregen."


Gerjan Cats boekte zijn eerste succes als trainer van Trivia bij het winnen van het toernooi en de De Herma Kleiterp bokaal op 6 september 2008 (traditioneel de eerste wedstrijd in de Kring Groningen. Foto Willie Stoetman, Kring Groningen

9. Hoe lang wil je trainer blijven? Wat zou een aanleiding zijn om een streep onder je activiteiten te zetten?
"Ik wil dit in ieder geval een jaar of vier doen. Moet ook ten opzichte van de club. Dan hoop ik dat ik zelf ook zo goed ben, dat ik een stapje hoger kan. Ook als trainer wil je de top bereiken. Klein (top)groepje fulltime trainen is toch wel het uiteindelijke doel."

10. Wat zou je nog kwijt willen? Ofwel welke vraag heb ik niet gesteld?
"Er zijn natuurlijk nog een heleboel vragen niet gesteld. Misschien is de vraag leuk of er in 20 jaar iets was veranderd in de zwemwereld? Buiten de pakken is het antwoord dan: Nee. Zou eigenlijk wel moeten. Ik heb het gevoel dat de gemiddelde zwemtrainer (alhoewel dat helemaal op mijn gevoel is) is vast geroest in het zwemwereldje. Kijk om je heen, proef van andere sporten , lees veel. Durf aparte dingen te doen. Beetje Rock en Roll in het zwembad zou niet verkeerd zijn.

00 Welke bezigheden boeien je naast de zwemmerij?. En wat is je dagelijkse werk?
"Buiten het zwemmen ben ik bedrijfsleider van een aardig grote optiekzaak. Dat werk doe ik al 16 jaar. Lijkt een beetje stoffig van de buitenkant , maar bij ons in de zaak is het natuurlijk Rock en Roll. Super sfeer. Naast werk zit ik inderdaad ongeveer om de 2 week wel bij een bandje te kijken. Van “Vera” ( het poppodium van Groningen) tot Pinkpop. The Kooks , Moke , Artic Monkeys , Killers , zijn op dit moment wel mijn favoriet. Maar ook van vrouwen met alleen een gitaar kan ik erg genieten. Maria Mena.
Verder rijd ik af en toe nog op een motor. En ga ik geregeld erg lekker uit eten. Ik heb een grote tuin, maar tuinieren vind ik erg vervelend. Dat staat sinds dit jaar op het lijstje van mijn vriendin. Ik doe de was."